Pliki konfiguracyjne systemu

Windows 9x jest rozwinięciem i połączeniem dwóch produktów -- systemu operacyjnego MS-DOS i graficznego środowiska użytkownika Windows 3.11. Z jednej strony zgodność z istniejącym oprogramowaniem, z drugiej -- ograniczenia natury technicznej, powodują że Windows 9x nie wszystkie dane przechowuje w Rejestrze. Wykorzystywanych jest kilka plików tekstowych:

MSDOS.SYS -- nie występujący ani w DOS-ie, ani w Windows 3.x, przechowujący tak podstawowe informacje, jak położenie folderu systemu operacyjnego (C:WINDOWS).
CONFIG.SYS -- znany z DOS-u, służący głównie do ładowania programów obsługi urządzeń. Jego główna rola w Windows 9x to ładowanie tych programów obsługi, gdy brak specjalnych dla Windows 9x.
AUTOEXEC.BAT -- jest to plik wsadowy, co oznacza, że zawiera polecenia DOS-u i polecenia uruchamiające programy. Również znany z DOS-u. W Windows 9x wykorzystywany głównie dla utworzenia środowiska pracy dla aplikacji DOS-u i ładowania programów pozostających w pamięci (rezydentnych), takich jak np. sterownik myszy.
SYSTEM.INI i WIN.INI -- znane z Windows 3.x i pełniące w tym środowisku rolę podobną jak Rejestr w Windows 9x. W nowym systemie ich znaczenie jest mniejsze, ale w dalszym ciągu przechowują pewne informacje istotne dla środowiska graficznego.
IOS.INI -- baza danych o sterownikach trybu rzeczywistego, czyli ładowanych poprzez pliki CONFIG.SYS i AUTOEXEC.BAT. Na podstawie zawartych w niej informacji Windows 9x określa jak traktować programy obsługi urządzeń, dla których posiada 32-bitowe, zaprojektowane dla Windows 9x odpowiedniki.

Pierwsze trzy pliki znajdziemy w folderze głównym dysku systemowego, pozostałe w folderze Windows. Wszystkie są prostymi plikami ASCII, które można przeglądać i zmieniać w Notatniku (w innych edytorach również, ale pod warunkiem zachowywania ich w formacie "Plik tekstowy"). Dostęp do CONFIG.SYS, AUTOEXEC.BAT, SYSTEM.INI i WIN.INI zapewnia również Edytor konfiguracji systemu. Nie ma do niego skrótu, ale możemy go łatwo wywołać poleceniem sysedit w okienku Uruchom w manuStart.

Większość z tych plików posiada atrybuty "ukryty", "systemowy" i "tylko-do-odczytu". Oznacza to, że ich wyświetlenie w oknach Eksploratora i Otwórz Notatnika wymaga włączenia opcji Pokaż wszystkie pliki, dostępnej w Eksploratorze poprzez menuWidok | Opcje. Zapisanie zmian wymaga dodatkowo wyłączenia w arkuszu właściwości pliku atrybutu "tylko-do-odczytu".

Struktura pliku MSDOS.SYS

Skąd wziął się pomysł, aby w nowej wersji systemu operacyjnego plik, który zawsze był plikiem programu, nagle stał się plikiem danych konfiguracyjnych? System operacyjny MS-DOS potrzebował do uruchomienia dwóch plików: MSDOS.SYS i IO.SYS. Oba były plikami programów. Obecnie odpowiednik "starego" DOS-u, czasem określany jako DOS 7.0, tworzy IO.SYS. MSDOS.SYS jest plikiem konfiguracyjnym. Jednym z trzech odczytywanych na DOS-owym etapie inicjalizacji Windows 9x.

Producent tłumaczy takie podejście wymaganiem zachowania zgodności z programami kompresującymi dyski. Faktycznie, funkcje MS-DOS.SYS są w Windows 9x dość specyficzne i obciążenie nimi pliku CONFIG.SYS spowodowałoby dodatkowe komplikacje. Niewątpliwie jednak ważnym czynnikiem było to, że zachowanie konieczności posiadania pliku CONFIG.SYS byłoby kolejnym podobieństwem do DOS-u, od którego Windows 9x ma się z założenia znacząco różnić.

Poniżej opisane są wszystkie dopuszczalne wpisy w omawianym pliku. Gdy niektórych z nich brakuje przyjmowane są wartości domyślne. Dla folderu Windows 9x jest to C:WINDOWS.

Sekcja [Paths] -- ścieżki

Parametry są ścieżkami wskazującymi na foldery.

HostWinBootDrv -- ścieżka głównego folderu dysku systemowego. Domyślnie i niemal zawsze C:. Jeżeli dysk ten jest skompresowany, wskazane jest tu oznaczenia tzw. dysku-gospodarza, czyli dysku fizycznego.
UninstallDir -- ścieżka plików wykorzystywanych do odinstalowania Windows 9x.
WinBootDir -- położenie plików niezbędnych do uruchomienia Windows 9x. Domyślnie ten sam parametr co przy WinDir.
WinDir -- ścieżka folderu Windows 9x, jaka została podana przy instalacji.

Sekcja [Options] -- opcje

Parametry są liczbami 0 lub 1, odpowiadającymi włączeniu i wyłączeniu opcji, ewentualnie liczbami naturalnymi.

BootDelay -- określa, ile sekund będzie miał użytkownik na wciśnięcie klawisza lub kombinacji w momencie wyświetlania napisu Uruchamianie Windows 9x.... Domyślnie przyjmowane jest 2. Wartość 0 wstrzyma wyświetlanie komunikatu, a czas na wciśnięcie klawiszy będzie bardzo krótki.
BootGUI -- decyduje o tym, czy IO.SYS przekaże kontrolę WIN.COM, co spowoduje uruchomienie całości systemu operacyjnego, łącznie z graficznym interfejsem użytkownika i sterownikami pracującymi w trybie chronionym. Domyślnie 1.
BootKeys -- zmiana tej wartości na 0 uniemożliwi wyświetlenie menu startowego Windows 9x, jakie ukazuje się wtedy, gdy wciśniemy f8 w momencie wyświetlania tekstu Uruchamianie Windows 9x... Również inne, zazwyczaj dostępne w tym momencie klawisze nie będą aktywne. Równocześnie ignorowane będą wartości BootDelay, BootMenu, BootMenuDefault, BootMenuDealy i BootMulti.
BootMenu -- ustawienie tej wartości na 1 pozwala wyświetlać menu startowe automatycznie przy każdym uruchamianiu systemu.
BootMenuDefault -- domyślna pozycja menu startowego. Jeżeli użytkownik nie wskaże inaczej będzie to 1, czyli uruchomienie standardowe. Wyjątkiem będzie jedynie sytuacja, gdy poprzednia inicjalizacja Windows nie została ukończona. Wówczas wybierana jest opcja 3 dla komputera bez sieci (Tryb awaryjny) i 4 dla komputera podłączonego do sieci (Tryb awaryjny z obsługą sieci).
BootMenuDelay -- liczba sekund przez jaką będzie wyświetlane menu startowe przed automatycznym wybraniem pozycji domyślnej. Domyślnie 30.
BootMulti -- włącza możliwość uruchomienia poprzedniej wersji MS-DOS wciśnięciem f4 lub z menu startowego. Wartość domyślna różni się w zależności od tego, jak Windows 9x zostało zainstalowane. Zazwyczaj ustawienie tutaj wartości 1 wystarcza, aby móc uruchamiać DOS w wersji 5.x lub 6.x.
BootWarn -- domyślna wartość 1 powoduje, że w momencie uruchamiania Windows 9x w trybie awaryjnym będzie wyświetlany komunikat ostrzegający użytkownika o tym, w jakiej sytuacji się znajduje. Dotyczy to również napisów w rogach pulpitu.
BootWin -- jeżeli Windows 9x zainstalowane zostało w taki sposób, że wciśnięcie f4 w momencie rozpoczynania inicjalizacji systemu powoduje załadowanie poprzedniej wersji DOS-u, to ustawienie wartości BootWin na 0 spowoduje, że sytuacja zostnie odwrócona -- uruchomienie Windows 9x będzie wymagało wciśnięcia f4 w momencie, gdy na ekranie pojawi się komunikat Starting MS-DOS....
DblSpace, DrvSpace -- decyduje o automatycznym ładowaniu D??SPACE.BIN. Jeżeli wartość nie jest podana, a plik BIN znajduje się w folderze głównym dysku systemowego, to będzie on załadowany do pamięci.
DoubleBuffer -- decyduje o załadowaniu do pamięci DBLBUFF.SYS, sterownika tzw. podwójnego buforowania. Jest ono wymagane głównie przez adaptery SCSI, a opcja dołączana przez instalator programów obsługi. Domyślną wartością jest 0.
Enabling BootSafe -- domyślnie 0. Parametr wykorzystywany głównie przez producentów sprzętu. Jego ustawienie na 1 powoduje uruchomienie Windows w trybie awaryjnym. Mogą z tego korzystać niektóre programy instalacyjne i narzędziowe w celu dokonania zmian w plikach niedostępnych podczas standardowego trybu Windows.
LoadTop -- domyślna wartość 1 powoduje załadowanie COMMAND.COM i D??SPACE.BIN do końcowego obszaru pamięci konwencjonalnej. Zmiany na 0 wymagaja Novell NetWare i inne oprogramowanie, które przyjmuje założenie, że ten obszar pamięci jest wolny. Podobnie jak Logo, wyłączenie tej opcji powinno być jednym z działań, jakich należy spróbować przy usuwaniu problemów z programami obsługi, siecią i menedżerami pamięci.
Logo -- decyduje o wyświetlaniu animowanego logo przy uruchamianiu Windows 9x. Ponieważ w tym czasie wstrzymywane jest wyświetlanie na ekranie komunikatów związanych z przetwarzeniem plików CONFIG.SYS i AUTOEXEC.BAT, mogą pojawić się zakłócenia pracy niektórych menedżerów pamięci i sieciowych systemów operacyjnych. Domyślną wartością jest 1.
Network -- decyduje wyłącznie o tym, czy w menu startowym będzie wyświetlana opcja uruchamiania w trybie awaryjnym z obsługą sieci. Domyślnie 0. W momencie instalacji sieci dopisywane jest Network=1.

Pełne znaków x wiersze zaczynające się od średników są, jak wskazuje załączony do nich komentarz, wstawione dla zgodności z niektórymi programami, które wymagają, aby MSDOS.SYS był większy niż 1024 bajty -- w żadnym wypadku nie należy ich usuwać.

How2Boot -- to malutki programik umożliwiający edycję pliku MSDOS.SYS z graficznym interfejsem.
Kopiuj How2boot.zip (35 kB -- Freeware). Ale czy Notatnik nie wystarczy?

IO.SYS - zamiast CONFIG.SYS i AUTOEXEC.BAT

Podobnie jak MS-DOS 6.x lub starszy ładowany był z dwóch plików IO.SYS i MSDOS.SYS, tak MS-DOS 7.0 ładowany jest z pliku IO.SYS. Polecenia niezbędne do uruchomienia środowiska Windows 9x wykonywane są automatycznie, a dodatkowe informacje konfiguracyjne, czyli przede wszystkim ścieżka do folderu, w którym znajduje się Windows pobierane są z MS-DOS.SYS. W teorii pozwala to zrezygnować z plików CONFIG.SYS i AUTOEXEC.BAT, a w praktyce często jedynie wzbogaca kolekcję plików startowych systemu operacyjnego o MSDOS.SYS.